Onterven en de legitieme portie: het effect van schenken bij leven!

In onze praktijk komt zo nu en dan de vraag voorbij of het mogelijk is de kinderen te onterven. Hieraan kunnen meerdere redenen ten grondslag liggen. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een onoverbrugbaar gebleken conflict, maar ook in het geval van een kind met een verslaving of een handicap kan een doorslaggevende overweging voor onterving zijn.

Het is anders dan vaak gedacht wel degelijk mogelijk een kind te onterven. Echter, als zij een beroep doen op hun legitieme portie kunnen zij toch iets uit de nalatenschap verkrijgen: de zogenoemde legitieme portie. De aanspraak op de legitieme dient door het kind te worden gemaakt binnen een door de erfgenamen gegeven redelijke termijn, doch uiterlijk vijf jaar na overlijden.

Aangenomen wordt vaak dat de legitieme portie circa de helft van het erfdeel is waar een kind wettelijk bezien recht op zou hebben, het kindsdeel. Dat is op hoofdlijnen waar. Maar hoe wordt nu zo’n legitieme portie precies bepaald? Daarvoor dient de legitimaire massa te worden bepaald.

De legitimaire massa is grosso modo de waarde van een nalatenschap, vermeerderd met de giften en schenkingen die al bij leven zijn gedaan. Dit zorgt ervoor dat het schenken bij leven er in beginsel wel voor zorgt dat de nalatenschap wordt verkleind, maar niet – zoals vaak nog wel eens gedacht – zorgt voor een kleinere legitieme portie.

De oplettende lezer zou op basis van bovenstaande kunnen concluderen dat vader het kind beter niet had kunnen onterven. De erfenis zou dan 1/3 van € 300.000 bedragen, ofwel € 100.000. Echter, een kind hoeft niet te worden onterfd om zijn legitieme in te kunnen roepen. Een beroep hierop doen in bovenstaande als je niet onterft bent zou ook mogelijk en zinvol zijn. De legitieme portie is immers groter dan wat uit de nalatenschap wordt verkregen.

Zijn er dan geen mogelijkheden om de legitieme portie te dempen? Die zijn er zeker wel. Lees ons eerdere artikel.

Realiseer u dat het onterven van een kind bij hem of haar de nodige vragen op kan roepen en een grote impact kan hebben. Antwoorden zijn er na uw overlijden immers niet meer te geven. De waarde van het bij leven hierover (mondeling of schriftelijk) communiceren dient niet te worden onderschat.

Family Capital Trust

Peter Seuren