Pensioen DGA in eigen beheer ten einde in 2017: wat nu?

Zoals u misschien uit de media heeft vernomen, zitten er belangrijke wijzigingen aan te komen voor het pensioen in eigen beheer. Er wordt al jaren gediscussieerd over de vraag of het pensioen in eigen beheer niet beter kan worden afgeschaft. Het is eigenlijk te ingewikkeld geworden, waardoor het met hoge kosten gepaard gaat en een groot beslag legt op de capaciteit van de Belastingdienst. Een ander probleem is dat door de fiscale waarderingsvoorschriften de balanswaarde veel lager uitvalt dan de werkelijke, commerciële waarde. Door de extreem lage rente is de commerciële waarde van de pensioenverplichting bij veel BV’s dermate hoog dat hun vermogen negatief is, waardoor er geen ruimte is voor dividenduitkeringen (de zgn. dividendklem).

Als de desbetreffende voorstellen door de Tweede en Eerste Kamer worden aangenomen, wat zeer waarschijnlijk is, wordt het pensioen in eigen beheer ‘uitgefaseerd’.

Wij bespreken achtereenvolgens drie opties:

1. Belaste afkoop van het pensioen met korting.

Vanaf 1 januari 2017 is het niet meer mogelijk om in de BV extra pensioenrechten op te bouwen. De bestaande pensioenrechten mogen in de jaren 2017, 2018 en 2019 zonder fiscale afrekening worden afgestempeld naar de fiscale balanswaarde. Daarna mag de pensioenverplichting worden afgekocht. Deze afkoop is belastbaar, maar er geldt een korting. De korting voor 2017 bedraagt 34,5%, voor 2018 25% en voor 2019 19,5%. Om een snelle afkoop te stimuleren is de korting in 2017 het hoogst. Het moge duidelijk zijn dat als u voor afkoop kiest, het verstandig is dit in 2017 te doen. Uitgaande van het toptarief van de loon/inkomstenbelasting van 52% leidt een korting van 34,5% tot een effectief tarief van 34%.

2. Voortzetting van het pensioen in eigen beheer.

De DGA die niet wil of kan afkopen, kan het pensioen in eigen beheer bevriezen. Dit betekent dat het pensioen niet verder wordt verhoogd, behalve met de in de pensioenbrief geregelde indexatie. De pensioenuitkering zal zijn gebaseerd op de hoge commerciële waarde, hetgeen de ruimte voor dividend beperkt, of zelfs onmogelijk maakt.

3. Omzetting van het pensioen in een spaarvariant.

Een andere mogelijkheid voor de DGA die niet wil of kan afkopen, is gebruik te maken van de mogelijkheid het pensioen om te zetten in een spaarvariant. Daarbij worden de pensioenrechten –net als bij afkoop- eerst afgestempeld naar de fiscale balanswaarde. Deze fiscale balanswaarde wordt fiscaal neutraal omgezet in een ‘oudedagsspaarverplichting’. De afwikkeling daarvan kent geen actuariële aspecten, zodat ingewikkelde berekeningen achterwege kunnen blijven. Een voordeel van de omzetting in de spaarvariant is dat het verschil tussen commerciële en fiscale waarde verdwijnt. Dat geeft meer ruimte voor dividenduitkeringen. Vanaf het moment waarop u de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt, keert de BV het gespaarde bedrag in 20 jaar in gelijkmatige bedragen uit.

Bovenstaande punten gelden in beginsel ook voor reeds ingegane pensioenen.

De genoemde opties zijn complex en in algemene zin is moeilijk te zeggen wanneer welk scenario het beste uitpakt. Hiervoor is een integrale analyse van uw situatie nodig.

Houdt u er ook rekening mee dat uw echtgenote akkoord dient te gaan met afkoop of omzetting naar een spaarvariant. Zij geeft in dat geval namelijk pensioenrechten op. Met name ingeval van een ex-echtgenoot zal dit een lastige opgave worden.

Recent heeft de Staatssecretaris dan ook erkend dat de termijn van 31 december 2016 veel te kort is om de DGA’s (en partners!) van een zorgvuldig advies te kunnen voorzien. De termijn om de pensioenopbouw stop te zetten, en andere noodzakelijke maatregelen te treffen, is daarom verlengd tot 1 april 2017. Ons advies is echter niet te lang te wachten en u (en uw partner) goed te laten voorlichten over de mogelijkheden.

We helpen u graag verder.

Peter Seuren
Partner Family Capital Trust