Financiële beleggingsinstellingen ontberen kritische klanten

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) onderzocht in 2014 de kwaliteit van de dienstverlening van banken en andere financiële instellingen die vermogensbeheer en/of beleggingsadvies aanbieden aan vermogende beleggers. Het oordeel was ontluisterend voor het merendeel van de betrokken banken en beleggingsfondsen, zo ontbrak veelal een adequate inventarisatie van de voor de klant relevante aspecten, waardoor niet kan worden vastgesteld of een aangeboden beleggingsoplossing/-product wel past bij een individuele klant.

Als regel ontbreken beleggingskaders, zoals risico- en kostenparameters, zo stelde de AFM vast. Duidelijk zal zijn dat, als vooraf geen parameters worden bepaald en vastgelegd, van een kritische monitoring geen sprake kan zijn en tevens geen kostenbewaking kan plaatsvinden. Denk daarbij o.a. aan verborgen en ‘versluierde’ kosten, zoals management- en beheervergoeding, die vervat zijn in beleggingsfondsen en beleggingsproducten.

De parlementaire hoorzitting onlangs van een aantal bankiers, n.a.v. het tumult dat was ontstaan door de salarisverhogingen van een aantal bankbestuurders, maakte pijnlijk duidelijk, dat – ook in deze – de overheid machteloos is en een hoop boter op haar hoofd heeft. Tevens werd duidelijk uit de antwoorden van Rik baron van Slingelandt, de president-commissaris van de ABN Amro, dat bankbestuurders in een eigen wereld leven. Ver verwijderd van de reële klantenwereld.

De AFM was een jaar geleden, in haar rapport ‘Onderzoek Kwaliteit van Beleggingsdienstverlening’, nog hoopvol over de veranderingsbereidheid van Financiële Instellingen. De AFM rapporteerde dat zij positief is over de constructieve dialoog die ze voert met de banken over de wijze waarop de beleggingsdienstverlening verbeterd kan worden. De AFM merkte op, dat zij positief is over de toezegging verbetermaatregelen te implementeren en dat de AFM de vorderingen van de banken nauwlettend zal volgen.

Afgelopen vrijdag 10 april, verscheen er een uitgebreid interview met de bestuur-voorzitster van de AFM in het Financiële Dagblad, zie bijlage, (auteursrecht voorbehouden aan het Financiële Dagblad). Kennelijk zijn de verbeteringstoezeggingen door banken/beleggingsinstellingen c.s. niet gestand gedaan. Volgens de bestuurvoorzitster is de kwaliteit van het advies over beleggingen nog altijd teleurstellend en dit ondanks een beleidsadvies met best practices. De AFM voorvrouw vraagt zich af, hoe het zit met de intrinsieke motivatie en tevens; ‘het zit wel in het hoofd, maar zit het ook in het hart?’.

Te vrezen valt dat zelfs de bestuurvoorzitster van de AFM machteloos staat tegen over de financiële mastodonten, immers gelet de aard van hun business is er slechts minieme ruimte om het hart van de medewerk(st)ers te laten spreken. Financiële instellingen zijn gebouwd op functiescheiding en alle functies hebben één focus, te weten het maximaliseren van de winst van de organisatie en daarmee van het inkomen van de mastodonten medewerk(st)ers.

De problemen die de AFM signaleert zullen door externe druk en marktontwikkelingen in de loop der tijd worden opgelost. Andere partijen met modernere verdienmodellen en efficiëntere organisaties betreden de markt. Zie ook de ontwikkelingen rondom fenomenen als Facebook, Apple Pay, waarbij een groot aantal van de bestaande financiële instellingen noodgedwongen zullen verdwijnen. Uiteraard vergt dit tijd, vermogende klanten die hierop niet wensen te wachten, kunnen natuurlijk ook zelf het initiatief tot ‘verdwijnen’ nemen. Clientgericht, transparant en kosten efficiënt werken bestaat namelijk wel in de wereld van vermogensbeheer. En voor de mensen die vertrouwen nog koppelen aan historie. Nee, die nieuwe partijen hebben geen historie van 150 jaar of meer. En juist dat maakt ze beter. Ze staan met beide benen in de huidige tijd.